Deel 1: Voor iedereen die het tempo van het leven te hoog vindt
‘Wees stil,’ zei de kleuterjuf, zichtbaar gefrustreerd over het jongetje dat maar bleef wiebelen.
Ze wilde dat hij oplettend was. Ze geloofde dat stil zijn ertoe deed.
Maar stil zijn… dat gaat niet vanzelf. Zeker niet voor een generatie die is opgegroeid met afleiding. Waar een kind vroeger eindeloos gefascineerd kon kijken naar een bromtol, is nu de aandachtsspanne al na een paar seconden kapot als een video geen nieuwe beelden blijft tonen.
We groeien niet op met verbinding. We groeien op met afleiding.
We verliezen de verbinding met onze ouders, onze omgeving, de natuur — en misschien wel het meest tragisch: met onszelf.
En als je jezelf kwijtraakt, verlies je ook de verbinding met je verlangens, je passie, je pijn — en je kracht.
Stil zijn is geen luxe.
Het is noodzaak.
Het is de enige uitweg uit de eindeloze cirkels van overleven, presteren, verdoven en hopen dat er ooit iets buiten jou zal veranderen.
Stil zijn is wat je brengt van reageren op het leven naar regeren in het leven.
Wat stilte doet
Stilte remt je niet alleen af. Het maakt je wakker.
Het trekt je uit het lawaai en duwt je het ‘nu’ in.
Het brengt je:
- Van medische systemen die symptomen onderdrukken, naar innerlijke wijsheid die genezing vrijzet.
- Van economische angst en schaarste, naar vrede, voorziening en rust.
Stilte is de plek waar zelfvertrouwen geboren wordt. Waar onrust oplost, waar urgentie verdampt, en waar een diepere wijsheid begint op te borrelen.
Het is de plek waar je stopt met zoeken naar antwoorden buiten jezelf… omdat je hebt geleerd om vanbinnen te luisteren.
En de helderheid die je zocht, brengt je nu in de rust — en kleedt je in vertrouwen.
“Alles kan een mens worden ontnomen, behalve één ding,” schreef Viktor Frankl in Man’s Search for Meaning —
“De laatste menselijke vrijheid: om je eigen houding te kiezen, ongeacht de omstandigheden. Om je eigen weg te kiezen.”
Frankl zag deze kracht in de concentratiekampen van de Tweede Wereldoorlog. Wie overleefde, vond vaak een doel dat groter was dan het lijden. Ze stelden zich een toekomst voor. Ze hielden vast aan liefde. Ze vonden betekenis. En die betekenis gaf hen zeggenschap — zelfs midden in de horror.
Precies dat is de kernkracht van stilte:
In stilte verschuif je van reactie naar antwoord, van chaos naar helderheid, van slachtofferschap naar innerlijke vrijheid.
Stilte is niet passief. Het is krachtig.
Waarom we het vermijden
Waarom oefenen we het dan zo weinig?
Omdat stilte pijn doet — in het begin.
Het legt bloot wat we hebben weggestopt. En de meesten van ons hebben veel weggestopt.
Daarom werkt de samenleving zo hard om ons te verdoven met entertainment, eten, alcohol, drukte, overpresteren, social media en een overdosis ‘positief denken’.
Lawaai is makkelijker te dragen dan het gewicht van je eigen hart.
Een studie uit 2014 (gepubliceerd in Science) liet zien hoe ongemakkelijk we zijn met stilte.
Deelnemers moesten slechts zes tot vijftien minuten in stilte zitten. Alleen, met hun eigen gedachten.
67% van de mannen en 25% van de vrouwen gaven zichzelf liever een elektrische schok dan die stilte te verdragen. Sommigen beëindigden zelfs vroegtijdig het experiment en leverden hun beloning in, alleen maar om eruit te komen.
Zo confronterend is stilte. We hebben liever pijn dan aanwezigheid.
We vullen ons leven met beweging — scrollen, eten, shoppen, werken, rennen — niet omdat we barsten van energie, maar omdat we het lawaai van binnen willen ontlopen.
Maar stilte creëert geen pijn. Het onthult haar.
En dat is de eerste stap naar genezing.
Het is niet leeg — het zit vol inzicht.
En als je het dagelijks oefent, verandert het alles: je lichaam, je bedrijf, je geloof.
Je zult merken dat:
- Strategische helderheid binnenstroomt
- Vrede paniek vervangt
- Creatieve ingevingen opkomen
- Je de kracht vindt om te vergeven, los te laten en vooruit te gaan
En ja — mensen zullen zich aangetrokken voelen tot jouw rust.
Omdat stilte magnetisch is. En zeldzaam.
Maar als je het niet vrijwillig opzoekt, zal het leven je er waarschijnlijk toe dwingen — via ziekte, burn-out, verlies of pure uitputting.
En onthoud: je kunt geen stilte ingaan zonder eerst je stoel leeg te maken.
Als je favoriete stoel bedolven is onder de was en rommel, kun je er niet zitten.
Als je innerlijke leven vol onopgeloste rommel zit, kun je er niet in rusten.
Dus als je kiest om stil te zijn, wees bereid om de rommel onder ogen te zien.
Laat het spreken. Laat het huilen. Laat het schreeuwen.
Schrijf het op. Roep het uit. Schrijf door tot de inkt op is.
Maar blijf niet hangen. Kies geen zelfmedelijden.
Dat is het moment waarop je verschuift van stilte naar slachtofferschap.
Stilte vraagt om meedogenloze eerlijkheid.
Maar geeft adembenemende helderheid.
Let op de zachte, stille stem van binnen.
Die stem die je roept naar een ander ritme.
Die fluistert: Je bent gemaakt voor meer.
Wat stilte echt betekent
Stilte is niet alleen ‘geen geluid’. Het bestaat uit drie ingrediënten:
- Stilte – geen geluid, geen afleiding
- Stilstand – geen prestatie, geen inspanning
- Separatie – niemand om je te redden, geen medelijden om op te teren
En vaak is er nog een vierde: lijden.
Want als je weigert je over te geven, wordt lijden vaak de leraar die je daar brengt.
Stilte gaat niet over ontsnappen.
Het gaat over overgave.
En overgave brengt je terug naar je ware zelf — degene die je misschien hebt vermeden, maar waar je de rest van je leven mee moet samenleven.
De krachtigste wending
In de psychologie heet het zelfactualisatie.
In het boeddhisme: verlichting.
Maar in bijbelse termen heet de krachtigste wending bekering.
Niet het religieuze schuldgevoel, maar het oorspronkelijke Griekse metanoia: een transcendente verandering van denken.
Ik zeg vaak:
Bekering (re-pentance in het engels) is terugkeren naar je penthouse —
De hoogste verdieping met het beste uitzicht.
Je bekeert je niet omdat je je schaamt,
maar omdat je herinnert wie je bent.
Als je hebt gestolen, stop dan niet omdat je bang bent voor straf.
Stop omdat je herinnert dat je capabel en begaafd bent, en rijkdom kunt creëren zonder van een ander te nemen.
Echte bekering komt als je zegt:
“Ik ben vergeten wie ik werkelijk ben.”
En in stilte — zie je het weer.
Deel 2: Schatgraven
De Bijbel zegt niet alleen iets over stilte — ze roept ons ertoe op:
“Wees stil en weet dat Ik God ben.” — Psalm 46:10
De kracht zit in dat tweede deel:
Weet dat Ík God ben.
Sommigen citeren dit verkeerd als: Wees stil en weet dat jij God bent.
Ja, we zijn gemaakt naar Zijn beeld. Maar echte stilte draait niet om zelfverheerlijking — het draait om overgave aan een hogere macht.
De tekst gaat verder:
“Ik zal verhoogd worden onder de volken, Ik zal verhoogd worden op aarde.”
Stilte geeft God de ruimte om te doen wat jij niet kunt controleren.
Om Zichzelf te verheerlijken door jouw overgave.
Om gevechten te strijden die jij nooit alleen had hoeven voeren.
Zoals Israël, vast aan de rand van de Rode Zee, zeker dat hun einde nabij was:
“De Heer zal voor jullie strijden; jullie hoeven alleen maar stil te zijn.” — Exodus 14:14
Stilte is de plek waar je stopt met je eigen leven repareren,
en begint met het ontvangen van Gods leven.
Wil je dieper gaan, bid dan deze gebeden uit de Psalmen. Maar wees gewaarschuwd: ze werken snel.
Psalm 139:23–24
Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart,
beproef mij en ken mijn gedachten.
Zie of er bij mij een heilloze weg is,
en leid mij op de eeuwige weg.
Psalm 19:13–14
Houd uw dienaar ook terug van trots gedrag,
laat het geen heerschappij over mij hebben.
Dan zal ik onberispelijk zijn…
Laat de woorden van mijn mond en de overdenking van mijn hart
welgevallig zijn in Uw ogen…
Dit zijn geen gebeden om indruk te maken.
Het zijn uitnodigingen tot detox —
Dat God de rommel opruimt in de stoel waar je niet in wilde zitten,
zodat Hij je ziel kan herstellen.
Slotgedachte
Misschien viel het je op: ik noem mezelf een stilte-mentor.
Niet omdat ik het vroeg doorhad. Maar omdat ik het niet doorhad.
Ik miste de afslag die ‘de weg van het hart’ heet.
En het leven nam me mee over ‘de harde weg’.
Door vermoeidheid, ziekte, falen, frustratie.
Maar alles veranderde toen ik die heilige plek van stilte vond.
Want in stilte krijgt het leven betekenis waar het ooit leeg voelde.
Krijg je troost op plekken waarvan je niet wist dat je pijn had.
Krijg je richting, zonder te weten hoe ver je was afgedwaald.
Het is niet nog een revolutionaire teaching, krachtige training of waterdicht systeem dat je nodig hebt — het is stilte.
In stilte ontdek je de waarheid: je hebt de antwoorden al die tijd al gehad. Het Koninkrijk is in jou.
En wij willen met je meelopen op die reis — om de verwarring, de rommel en het lawaai op te ruimen.
Laat de wereld een nieuw geluid horen: het geluid van stilte.
Laat de wereld een nieuw beeld zien: een leeg canvas, klaar voor iets nieuws dat nog nooit eerder is gezien.
En de juf had al die tijd gelijk:
Je moet leren om stil te zijn.
